هایپردونتیا: تعریف، انواع، و درمان

هایپردونتیا

هایپردونتیا به داشتن دندانهای اضافه گفته می شود. این وضعیت به طور معمول دردناک نیست، اما می تواند باعث عوارضی شود که منجر به درد و تورم گردد.

 

هایپردونتیا
هایپردونتیا

به طور کلی افراد ۲۰ دندان شیری دارند که در دوران کودکی رشد می کنند و ۳۲ دندان دائمی که جایگزین دندانهای شیری می شوند. با این حال، گاهی دندان یا دندان های اضافه ای در دهان برخی افراد رشد می کنند. به این وضعیت هیپردونتیا گفته می شود و دندانپزشکان ممکن است آنها را دندانهای ” supernumerary ” بنامند.

دندانهای اضافه ممکن است دندانهای شیری یا دائمی باشند. دندانهای اضافه ممکن است در هر جای قوس دندانی بالا یا پایین رشد کنند. غالبا یک یا چند دندان اضافه در یک یا چند موقعیت در دهان ظاهر می شوند، اما گاهی تا ۳۰ دندان اضافه گزارش شده است اما این موارد بسیار نادر هستند.hyperdontia2

شیوع هایپردونتیا در دندانهای دائمی از ۰٫۱٪ تا ۳٫۸٪ متغیر است، و شیوع آن در دندانهای شیری ۰٫۳٪ تا ۰٫۶٪ است.

شیوع هایپردونتیا در دندانهای دائمی در میان مردان دو برابر بیشتر از زنان شایع است.

در این مقاله با انواع و دلایل هایپردونتیا آشنا می شوید. ما همچنین درمان ها و عوارض احتمالی را در ادامه شرح می دهیم.

 

حتما بخوانید : بهترین روش ترمیم دندان

 

هایپردونتیا
هایپردونتیا

انواع

هایپردونتیا ممکن است در صورت ازدحام زیاد دندانها، باعث درد شود. دندانپزشکان دندانهای supernumerary را با توجه به شکل و موقعیت قرار گرفتن آنها طبقه بندی می کنند.

دندان اضافی ممکن است ” supplemental” باشد به این معنا که از نظر شکل و آناتومی مشابه با دندان اصلی نزدیک آن باشد، یا ممکن است ” rudimentary” باشد ، در این حالت شکل غیرطبیعی دارد و اغلب از دندانهای اطراف کوچکتر است.

دندانپزشک همچنین ممکن است یک دندان rudimentary را به عنوان “tuberculate” طبقه بندی کند، اگر شکل لوله ای یا بشکه ای داشته باشد. در عوض، یک دندان rudimentary ممکن است “مخروطی” باشد، با پایه ی گسترده و نوک باریک.

در موارد دیگر، یک دندانپزشک ممکن است دریابد که دندان اضافه یک odontoma است، یعنی یک تومور خوش خیم متشکل از بافت دندانی است که به طور غیر معمول شکل گرفته است. ادنتوما ممکن است از ترکیبی از ساختارهای کوچک شبه دندان تشکیل شده باشد، یا مجتمعی شامل توده ای از بافتی باشد که شباهتی به دندان ندارد.

دندانهای اضافی می توانند در سراسر دهان تشکیل شوند. دندانپزشک همچنین می تواند آنها را بر اساس مکان طبقه بندی کند، که به شرح زیر است:

Mesiodens ، به یک دندان اضافه گفته می شود که در پشت و بین دو اینسیزورهای مرکزی – در وسط بخش قدامی فک بالا – رشد کرده باشد.
Distomolar، به دندان اضافه ای گفته می شود که در پشت و در راستای دندانهای مولر – دندانهای آسیاب در قسمت پشت دهان- رشد کرده باشد، به عبارت دیگر به دندان مولر چهارم اضافه دیستودنس یا دیستومولر گفته می شود.
Paramolar، به دندان اضافه ای گفته می شود که در کنار یکی از مولرها، خارج از خط سایر دندانها، رشد کرده باشد.
بیشتر دندانهای اضافه مزیودنس هستند.

علل هایپردونتیا

هایپردونتیا

هایپردونتیا ممکن است به دلیل عوامل محیطی یا ژنتیکی ایجاد شود. در برخی موارد علت آن مشخص نیست. داشتن دندانهای اضافی می تواند با اختلالات ژنتیکی و یا سندرم هایی همراه باشد، از جمله:

سندرم گاردنر. این اختلال نادر همچنین باعث ایجاد تومرهای خوش خیم در مناطق مختلف می شود و خطر ابتلا به سرطان روده ی بزرگ را افزایش می دهد.
دیسپلازی کلیدوکرانیال. این اختلال همچنین باعث تشکیل غیر طبیعی استخوان ها در ناحیه جمجمه و collar area می شود.
شکاف لب و کام. این ناهنجاریهای مادرزادی وقتی رخ می دهند که لب یا دهان جنین به درستی در رحم شکل نگیرد.
بیماری فابری. این اختلال مربوط به کمبود آنزیم آلفا گالاکتوزیداز A است که بر بسیاری از مناطق از جمله دندان ها، پوست، مغز و سیستم عصبی تأثیر می گذارد.
سندرم الیس ون کرولد. یکی دیگر از اختلالات نادر است که باعث کوتاهی دست و پا و انگشتان اضافه در دست و پا می شود. همچنین ممکن است موجب ناهنجاری های مادرزادی قلب شود.
سندرم نانس-هوران. علاوه بر ایجاد ناهنجاری های دندانی، این سندرم موجب آب مروارید مادرزادی می گردد که منجر به ضعف بینایی می شود.
سندرم روبین اشتاین – تایبی. این سندرم منجر به ویژگی های متمایز صورت، قد کوتاه و ناتوانی ذهنی و همچنین مشکلات دندانی، چشم، قلب و کلیه می شود.
سندرم تریکورینوفالانژال. این سندرم منجر به ناهنجاری های استخوانی و مفاصل، ویژگی های متمایز در صورت و ناهنجاری های پوست، مو و دندان می شود.
سایر سندرمهای ژنتیکی نیز می توانند باعث ایجاد دندانهای supernumerary شوند. برای پزشکان، وجود دندانهای اضافی می تواند سرنخ مهمی باشد و تشخیص زودهنگام را تسهیل می کند.

 

حتما بخوانید : همه چیز در مورد ترمیم دندان

علائم

هایپردنتیا اصطلاح پزشکی برای دندانهای اضافی است. این دندانها ممکن است بصورت زیر ایجاد شوند:

به صورت مجزا یا چندتایی
در یک یا هر دو طرف دهان
در فک بالا یا پایین یا هر دو
دندان اضافی ممکن است قابل مشاهده باشد(erupted)، یا در زیر خط لثه پنهان باشد که به آن “نهفته” می گویند(impacted).

اکثر دندانهای اضافی تک و نهفته هستند. دو دندان اضافی فقط در ۱۲ تا ۲۳٪ موارد هایپردونتیا دیده می شود. در کمتر از ۱٪ از کل موارد، بیش از دو دندان اضافی وجود دارد. همچنین، تقریباً ۹۸٪ دندانهای اضافه در فک بالا(مگزیلا) قرار دارند.

هایپردونتیا به طور معمول باعث درد نمی شود اما ، اگر ازدحام دندانها بیش از حد باشد یا عوارض دیگری ایجاد شود، می تواند سبب درد و تورم در اطراف دندان اضافه یا دندان های مجاورش گردد.

تشخیص

یک دندانپزشک با معاینه ی دهان، می تواند هایپردونتیا را تشخیص می دهد. دندانپزشکان همچنین با بررسی تصاویر رادیوگرافی می توانند دندانهای اضافی نهفته را که از لثه خارج نشده اند، تشخیص دهند.

درمان هایپردونتیا

درمان به میزان احتمال بروز عوارض توسط دندانهای اضافی بستگی دارد. معمولاً دندانهای اضافی هیچ علامتی ندارند. ممکن است یک شخص حتی تصوری از وجود آن ها نداشته باشد و یک دندانپزشک ممکن است فقط آنها را روی تصاویر اشعه ایکس تشخیص دهد.

اگر دندانهای اضافه علامت و عوارضی نداشته باشند، ممکن است نیازی به درمان نداشته باشند.

با این وجود، در بیشتر موارد، دندانهای اضافی باید خارج شوند، حتی اگر باعث ناراحتی نشوند.

اگر دندانهای اضافی باعث موارد زیر شوند، دندانپزشک ممکن است برداشتن آنها را توصیه کند:

مشکل در جویدن یا خوردن غذا
مشکل در تمیز کردن دندان ها، که می تواند منجر به بیماری لثه شود
ازدحام دندانها یا crooked teeth
تأخیر در رویش دندانهای دائمی
آسیب به دندانهای دائمی که هنوز از لثه بیرون نیامده باشند
هرگونه ناراحتی برای فرد
اگر دندانهای اضافی به دلیل یک اختلال ژنتیکی ایجاد شده باشند، ممکن است خارج کردن آنها نیز ایده خوبی باشد.

عوامل خطر

برخی از اختلالات ژنتیکی مهمترین عامل خطر ابتلا به هایپردونتیا هستند. حتی اگر هیچ سندرم ژنتیکی وجود نداشته باشد، ممکن است دندانهای اضافه در برخی از خانواده ها رایج باشند.

عوارض

اکثر دندانهای supernumerary ، باعث ایجاد عوارض می شوند. برخی از عوارض هایپردونتیا شامل:

دیاستما، شکاف بین دندانها
ازدحام بیش از حد
دندانهای کج و نامرتب(crooked teeth)
درد و التهاب
عفونت، مانند ژنژیویت
تاخیر در رویش دندانهای دائمی
نهفته ماندن اینسیزورهای دائمی
تشکیل غیر طبیعی ریشه ی دندانهای اطراف آن
ضایعات کیستیک در اطراف دندان
تاخیر در رویش دندان های شیری
چه زمانی مراجعه به دندانپزشک ضروری است

اگر فردی متوجه ی دندانهای اضافی در دهان خود شود، بخصوص مواردی که با دندانهای اطراف در یک راستا نباشند، باید به دندانپزشک مراجعه کند. به طور کلی، در صورت وجود هر گونه تورم یا درد در دهان باید با دندانپزشک مشورت کنید.

اگر والدین یا مراقبین متوجه شوند که رشد دندانهای دائمی كودك به تاخیر افتاده است یا اگر فواصل بزرگی بین دندان های دائمی- به خصوص در اینسیزورهای مرکزی- وجود داشته باشد، حتما کودک را برای معاینه نزد دندانپزشک ببرند.

حضور در معاینات روتین دندان مهم است. یک دندانپزشک ممکن است در حین معاینه ی منظم یا بررسی تصاویر رادیوگرافی، هایپردونتیا را تشخیص دهد.

چشم انداز

طبق تحقیقات انجام شده، تشخیص زودهنگام منجر به چشم انداز بهتری برای مبتلایان به هایپردونتیا می شود. دندانپزشک ممکن است حتی در کودکان ۲ ساله بتواند این مشکل را تشخیص دهد.

بعد از برداشتن دندان اضافی، هرگونه ناراحتی به طور معمول برطرف می شود. اگر دندانهای اطراف کج شده یا به طرز دیگری تحت تأثیر قرار گرفته باشند، اقدامات دیگر دندانپزشکی و ارتودنسی می توانند این مشکلات را برطرف کنند.

خلاصه

هایپردونتیا شامل داشتن دندانهای اضافی است. علت آن همیشه مشخص نیست، اما می تواند حاکی از وجود اختلالات یا شرایط ژنتیکی خاصی باشد. اگرچه هایپردونتیا اغلب سبب بروز عوارضی می شود، اما بسیاری از آنها جزئی هستند. دندانپزشک معمولاً توصیه می کند که دندان یا دندانهای اضافی برداشته شوند.

هر شخصی که در مورد سلامتی دهان و دندان خود نگران است باید با دندانپزشک خود تماس بگیرد.

این مطلب رو برای دوستانتان به اشتراک بگذارید!

مطالب مرتبط

0 0 رای ها
امتیاز برای مقاله
اشتراک در
اطلاع از
guest
0 دیدگاه ها
بازخورد (Feedback) های اینلاین
مشاهده همه دیدگاه ها